فولکلور و حاجی‌حسین ختلانی

فولکلور آینۀ روزگار است و هر حادثۀ نیک و بد بدون میل و خواهش ما در آن تجسم می‌یابد. از گذشته میان فولکلور، یعنی همان ادبیات شفاهی، با ادبیات خطی دادوستد و ارتباط متقابل وجود داشته است و هردوی آن‌ها مکمل یکدیگر بوده‌اند؛ به‌طوری ‌که ضرب‌المثل‌ها و ایجادیات شفاهی مردمی در شکل‌گیری ادبیات خطی عاملی مهمی محسوب می‌شده است. حاجی‌حسین ختلانی ازجمله ادیبان و شاعرانی بوده که اثر‌های فولکلور را در اشعار خویش ماهرانه به‌کار بسته است. او همیشه هم‌راز و هم‌نفس مردم بود و از صحبت‌های گوینده و راویان بهره‌‌ور می‌شد و چنین محفل‌هایی بود که او را به الهام می‌آورد. نگارنده در این مقاله ضمن آوردن مصداق‌هایی از اشعار حاجی‌حسین درمورد ارتباط بین فولکلور و ادبیات خطی به این نتیجه رسیده که این موضوع از دامنة وسیعی برخوردار است وجمع‌بندی خود را ذیل سه مورد بدین شرح بیان کرده است: 1. دادوستد ایجادیات شفاهی و ادبیات خطی از قدیم‌‌الایام جریان داشته و در شکل و نمود‌های مختلف صورت گرفته است؛ 2. تقلید و تتبع از اثر یکدیگر بین شاعران قدیم و معاصر همچون یک روند ادبی معمول بوده است؛ 3. تأثیر متقابل اثرهای مردمی و ادبیات خطی باعث پیدایش، رشد و ترقی اثرهای نو و تازه شده است.